✅ Trong thời đại kinh tế thị trường phát triển nhanh chóng, nhãn hiệu đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc tạo dựng uy tín, khẳng định vị thế của doanh nghiệp trên thị trường. Tuy nhiên, không ít trường hợp chủ sở hữu nhãn hiệu sau khi đã hoàn tất thủ tục đăng ký vẫn gặp phải tình trạng nhãn hiệu bị sao chép, sử dụng trái phép, điều này đặt ra một câu hỏi lớn: “Nhãn hiệu sau khi đã đăng ký có thể bị sao chép không?” Bài viết dưới đây sẽ cung cấp góc nhìn pháp lý toàn diện và chuyên sâu để làm rõ vấn đề này.
Nhãn hiệu là gì? Đăng ký nhãn hiệu để làm gì?
✅ Theo khoản 16 Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam (sửa đổi, bổ sung năm 2022), “Nhãn hiệu là dấu hiệu dùng để phân biệt hàng hóa, dịch vụ của tổ chức, cá nhân này với hàng hóa, dịch vụ của tổ chức, cá nhân khác”. Nhãn hiệu có thể là từ ngữ, hình ảnh, chữ cái, con số, hình khối, hoặc sự kết hợp giữa các yếu tố này và có thể được thể hiện bằng một hoặc nhiều màu sắc.
=> Việc đăng ký nhãn hiệu mang lại những lợi ích pháp lý và kinh tế to lớn, gồm:
+ Xác lập quyền sở hữu hợp pháp cho chủ sở hữu.
+ Ngăn chặn hành vi xâm phạm từ bên thứ ba.
+ Tăng giá trị thương hiệu, thuận lợi trong chuyển nhượng, nhượng quyền hoặc góp vốn.
+ Tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường.
Đã đăng ký nhãn hiệu có bị sao chép không?
✅ Về mặt lý thuyết, nhãn hiệu đã đăng ký và được cấp văn bằng bảo hộ thì không thể bị sao chép hợp pháp. Tuy nhiên, trong thực tế, việc bị sao chép trái phép vẫn có thể xảy ra, do nhiều nguyên nhân như:
+ Thiếu hiểu biết pháp lý từ bên sao chép.
+ Cố tình lợi dụng danh tiếng của nhãn hiệu để trục lợi.
+ Chủ sở hữu không kịp thời phát hiện hoặc xử lý vi phạm.
+ Hệ thống thực thi quyền sở hữu trí tuệ chưa đủ mạnh hoặc xử lý chưa nghiêm.
=> Việc sao chép có thể diễn ra dưới nhiều hình thức như:
+ Dùng dấu hiệu giống hoặc tương tự gây nhầm lẫn với nhãn hiệu đã đăng ký.
+ Gắn nhãn hiệu lên hàng hóa, bao bì, tài liệu quảng cáo mà không được phép.
+ Sử dụng tên miền trùng hoặc tương tự với nhãn hiệu.
+ Sản xuất, buôn bán hàng hóa giả mạo nhãn hiệu.
=> Mời bạn đọc tham khảo chi tiết hơn trong bài viết Tư vấn đăng ký nhãn hiệu
Căn cứ pháp lý về việc xử lý hành vi sao chép nhãn hiệu
✅Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam và các văn bản hướng dẫn thi hành đã quy định rõ ràng về quyền và biện pháp bảo vệ quyền đối với nhãn hiệu:
=> Khoản 1 Điều 129 Luật SHTT quy định hành vi bị coi là xâm phạm quyền đối với nhãn hiệu bao gồm:
+ Sử dụng dấu hiệu trùng hoặc tương tự với nhãn hiệu cho hàng hóa, dịch vụ trùng hoặc tương tự, gây nhầm lẫn.
+ Sử dụng dấu hiệu trùng hoặc tương tự với nhãn hiệu nổi tiếng cho bất kỳ hàng hóa, dịch vụ nào nhằm lợi dụng uy tín nhãn hiệu hoặc gây tổn hại đến danh tiếng nhãn hiệu nổi tiếng.
=> Điều 11 Nghị định 65/2023/NĐ-CP quy định mức xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực sở hữu công nghiệp:
+ Phạt tiền từ 10 đến 250 triệu đồng tùy theo mức độ và giá trị vi phạm.
+ Tịch thu hàng hóa vi phạm, đình chỉ hoạt động sản xuất kinh doanh.
=> Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) quy định:
+ Tội xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp theo Điều 226 có thể bị phạt tiền đến 1 tỷ đồng hoặc phạt tù đến 3 năm nếu hành vi gây hậu quả nghiêm trọng.
Chủ nhãn hiệu có thể làm gì sau khi bị sao chép?
✅ Khi phát hiện nhãn hiệu bị sao chép hoặc sử dụng trái phép, chủ sở hữu có thể thực hiện các biện pháp sau:
+ Gửi yêu cầu chấm dứt hành vi vi phạm: Thông qua văn bản yêu cầu bên vi phạm ngừng sử dụng nhãn hiệu, kèm theo cảnh báo hậu quả pháp lý.
+ Yêu cầu xử lý hành chính: Nộp đơn khiếu nại lên Thanh tra Sở KH&CN, Đội Quản lý thị trường, Công an kinh tế… để xử phạt hành vi xâm phạm.
+ Khởi kiện dân sự tại Tòa án có thẩm quyền để:
– Yêu cầu chấm dứt hành vi vi phạm.
– Buộc xin lỗi, cải chính công khai.
– Buộc bồi thường thiệt hại.
+ Yêu cầu xử lý hình sự nếu hành vi xâm phạm nghiêm trọng, gây thiệt hại lớn hoặc mang tính chuyên nghiệp.
+ Sử dụng biện pháp công nghệ và truyền thông để bảo vệ thương hiệu, như đăng ký nhãn hiệu quốc tế, sử dụng công cụ giám sát online, thông báo tới người tiêu dùng.
Lời khuyên pháp lý cho chủ sở hữu nhãn hiệu
+ Luôn đăng ký nhãn hiệu sớm nhất có thể để xác lập quyền ưu tiên.
+ Đăng ký nhãn hiệu mở rộng nếu có ý định kinh doanh ở thị trường quốc tế (thông qua Hệ thống Madrid).
+ Theo dõi thị trường và phát hiện sớm hành vi sao chép.
+ Thường xuyên sử dụng nhãn hiệu trong thương mại để tránh rủi ro bị coi là không sử dụng liên tục.
+ Lưu giữ bằng chứng sử dụng nhãn hiệu, chi phí marketing, tài liệu kinh doanh… để dễ chứng minh quyền lợi nếu xảy ra tranh chấp.
Chủ sở hữu vẫn phải cảnh giác đối với nhãn hiệu của mình
✅ Mặc dù pháp luật đã có những quy định chặt chẽ để bảo vệ quyền đối với nhãn hiệu, nhưng trên thực tế, việc sao chép nhãn hiệu sau khi đăng ký vẫn hoàn toàn có thể xảy ra. Điều quan trọng là chủ sở hữu cần chủ động phát hiện, theo dõi, và áp dụng các biện pháp pháp lý cần thiết để bảo vệ quyền lợi của mình. Nhãn hiệu không chỉ là tài sản vô hình mà còn là bộ mặt của doanh nghiệp, vì vậy việc bảo vệ nhãn hiệu cũng chính là bảo vệ giá trị và danh tiếng lâu dài của doanh nghiệp trên thương trường.
✅ Nếu bạn cần hỗ trợ đánh giá hành vi xâm phạm, gửi công văn cảnh báo, hoặc xử lý tranh chấp nhãn hiệu, đừng ngần ngại liên hệ với chuyên gia hoặc luật sư có kinh nghiệm trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ, bạn có thể tham khảo chi tiết hơn về SHTT trong bài viết ” Đăng ký nhãn hiệu độc quyền – Bài viết do chuyên gia làm việc tại Luật Minh Anh biên soạn.
